Categorie archief: Leonard Cohen

Eerst komt Brussel

Noot vooraf: In 1988 schreef Leonard Cohen “First we take Manhattan”. Ik hou het bescheiden in de hertaling dichter bij huis… Toch wel een wrange tekst in het licht van wat er bij ons allemaal (verschrikkelijks) gebeurde…

Hun oordeel werd een straf van jaren nietsdoen

want ‘k gooide het systeem echt overhoop.

Ik kom eraan, ik geef ze hun verdiende loon.

Eerst komt Brussel, Luik volgt ook nog wel.

De hemel gaf een teken dat me leidde.

Een moedervlek: een signaal voor mijn bestaan.

De schoonheid van de wapens aan mijn zijde.

Eerst komt Brussel, Luik volgt ook nog wel.

Bij jou te zijn, is wat ik wil, mijn schatje.

Je lichaam en je geest en je jurk, daar hou ik van.

Maar je ziet die lijn die door de halte scheert?

Ik zei  je toch, dat ik er één was, één van hen.

Je hield van mij als een sukkel,

maar nu is het je zorg dat ik misschien wél win.

Je weet me zo te stoppen,

maar je hebt geen greintje tucht.

Vele nachten bad ik wel hierom,

om echt van start te gaan.

Eerst komt Brussel, Luik volgt ook nog wel.

Ik hou niet van je hippe zaak, beste man.

Ik hou niet van de drugs voor jouw dieet.

Ik haat het wat mijn zuster overkwam.

Eerst komt Brussel, Luik volgt ook nog wel.

Bij jou te zijn, is wat ik wil, mijn schatje.

Je lichaam en je geest en je jurk, daar hou ik van.

Maar je ziet die lijn die door de halte scheert?

Ik zei  je toch, dat ik er één was, één van hen.

En ik dank je voor de post die ik van je kreeg:

het aapje en de triplex altviool.

Ik oefende elke nacht en sta paraat.

Eerst komt Brussel, Luik volgt ook nog wel.

Herinner je? Mijn leven was alleen muziek.

Herinner je? Ik was je groentenman.

‘t is Vaderdag, en wij allen zijn gewond.

Eerst komt Brussel, Luik volgt ook nog wel.

“First we take Manhattan” uit “I’m your man” (1988) van Leonard Cohen

Hertaling: Dirk Rommens

Hallelujah

Ik wist van een geheim akkoord
dat David speelde voor de Here Zijn woord
maar muziek is niet echt je ding, is ‘t niet ?
Zo gaat het dus: eerst vier, dan vijf
in mineur laag, in major hoog;
de koning componeerde Hallelujah!


Je geloofde sterk maar je zocht bewijs.
Haar bad op ‘t dak bracht je van de wijs
haar schoonheid of het maanlicht overviel je.
Ze bond je aan een keukenstoel
ze brak je troon, knipte je haar,
en uit je mond wrong ze ‘t Hallelujah!


Je zei dat ik de Naam misbruik;
Maar ‘t is niet de naam die ik gebruik.
Maar als het zo was, wel, ‘t zijn toch je zaken niet?
Er is een zucht van licht in ieder woord;
Maar geen zorg om wat je hebt gehoord,
het vrome, of het slome Hallelujah!


Ik deed mijn best, het was niet veel.
Ik voelde niks, tasten werd mij aangeleerd.
Ik zei de waarheid, hield je niet voor de gek.
En al ging het helemaal verkeerd
Ik sta voor de Meester van ‘t Lied
met niets meer op mijn tong dan Hallelujah!


(Bijkomende verzen)


Schat, ‘k ben hier al geweest.
Ik ken die plaats, de vloer het meest.
Ik woonde toen alleen voor ik jou kende.
Ik zag je vlag op de marmerboog,
maar liefde klinkt niet torenhoog
‘t is een koud en een gebroken Hallelujah!


Er was een tijd toen je me liet verstaan
wat er echt in je omging onderaan
maar nu toon je het niet meer aan mij, nietwaar?
Ik weet nog als ik diep in je dook,
en de heilige duif bewoog toen ook,
en elke ademtocht was ons Halleluja!


Misschien is er een God daarboven
maar over liefde wilde ik wel geloven
hoe je op iemand schiet die net voor je was.
En een klacht hoor je niet vannacht,
en het is geen pelgrim die het licht wel zag —
‘t is een koude en een slome Hallelujah!

Leonard Cohen, “Various Positions” 1984

Vertaling: Dirk Rommens

Zie ook “Gevarieerde toestanden“

Dans me naar het liefdeseind


Dans me naar je schoonheid
met een vurige viool
Dans me doorheen je angsten
tot ik veilig ben beland
Til me als een olijftak
en word mijn lievelingsduif
Dans me naar het liefdeseind


Laat me je schoonheid zien
als de getuigen verdwenen zijn
Laat me je beweging voelen
zoals dat gebeurt in Babylon
Toon me langzaam aan waar ik enkel
de grenzen nog van ken
Dans me naar het liefdeseind


Dans me nu naar de bruiloft
dans me steeds maar door
Dans me intens en teder en
dans me eindeloos lang
We zijn beiden beneden onze liefde
we zijn er beiden bovenop
Dans me naar het liefdeseind

Dans me naar de kinderen
zij die willen geboren worden
Dans me door de gordijnen
die onze kussen deden vergaan
Zet een tent op als schuiloord
hoewel elke draad is losgerukt
Dans me naar het liefdeseind


Dans me naar je schoonheid
met een vurige viool
Dans me doorheen je angsten
tot ik veilig ben beland
Raak me met je naakte hand
met je handschoen raak me aan
Dans me naar het liefdeseind

Leonard Cohen, 1984 “Dance me to the end of love”

Vertaling: Dirk Rommens

Onze dame van de eenzaamheid

De hele zomer lang raakte ze mij aan
Zij verzamelde in mijn ziel en wezen
Uit vele doornen en uit vele heggen
Haar vingers, als een wever rap en onvolprezen


En het licht kwam vanuit haar lichaam
En de nacht ging door haar charmant onthaal
De hele zomer lang raakte ze mij aan
Ik kende haar persoonlijk, ik kende haar totaal


En haar jurk was zo blauw en liefdevol
En haar woorden waren klein en minimaal
Zij is het schip van de hele weidse wereldbol
Meesteres, oh meesteres van ons allemaal


Geachte dame, Koningin van de Eenzaamheid
Ik dank u uit de diepste grond van mijn hart
Omdat u mij zo intens en dicht begeleidt
Velen stonden met velen te veel helemaal apart


En het licht kwam vanuit haar lichaam
En de nacht ging door haar charmant onthaal
De hele zomer lang raakte ze mij aan
Ik kende haar persoonlijk, ik kende haar totaal

Uit ‘Recent songs’ van Leonard Cohen, 1979

Vertaling: Dirk Rommens, 19-3-2021

Chelsea Hotel

Ik herinner me je goed in het Chelsea Hotel
jouw woorden zo moedig en zacht;
je mond maakt me klaar op het slordige bed
terwijl de limousines wachten in de nacht.
En dat was de reden en dat was New York
we zaten het geld en het vlees achterna
en dat heette liefde voor de zangers in spe
wellicht nog steeds voor wat nog van hen rest

Maar je ging ervan door, niet, schat?,
je keerde gewoon je rug naar de massa.
Je was ervan door, ik hoorde je nooit es zeggen:
“Ik heb je nodig, ik heb je niet nodig,
Ik heb je nodig, ik heb je niet nodig,” —
en al dat flauwe geleuter.

Ik herinner me je goed in het Chelsea Hotel,
je was vermaard, je hart als een legende.
Je zei me weer dat je knappe mannen verkoos
maar ik viel daar voor jou toch wel buiten.
En met je gebalde vuisten voor mensen zoals wij
die verstoken zijn van het schoonheidsideaal,
besloot je en je zei: “Wel, het geeft niks,
zijn we dan al lelijk, we hebben toch de muziek.”

Maar je ging ervan door, niet, schat?,
je keerde gewoon je rug naar de massa.
Je was ervan door, ik hoorde je nooit es zeggen:
“Ik heb je nodig, ik heb je niet nodig,
Ik heb je nodig, ik heb je niet nodig,” —
en al dat flauwe geleuter.

Ik wil je niet doen geloven dat ik je het liefst zag
Ik hou niet bij hoeveel roodborstjes er vielen.
Ik herinner me je goed in het Chelsea Hotel —
da’s alles. Ik denk zelfs niet dikwijls aan jou.

Leonard Cohen, vertaling Dirk Rommens

Lied van de meester

Ik denk dat je de meester hoorde zingen
terwijl ik ziek in bed lig
Ik denk dat hij je alles vertelde
dat ik opgesloten was in mijn hoofd
Je meester nam je mee op reis
dat is alvast wat je zei
En kom je nu terug om de gevangene
wijn en brood te brengen?

Je ontmoette hem in een tempel
waar ze aan de deur je kleren stelen
hij was gewoon een naamloze man op een stoel
die net terug kwam van de oorlog
En je verpakte zijn vermoeid gezicht in je haren
en hij reikt je het appelklokhuis
Dan raakt hij je lippen, nu zo plots bloot
van alle kussen die we een tijd terug gaven

En hij gaf je een Duitse herdershond om te wandelen
met een halsband van leer en nagels
en hij heeft je nooit verplicht uit te leggen of te spreken
over alle kleine details
zoals wie een worm had of een steen
en wie je had – doorheen de berichten
Nu is je liefde een open geheim
en het stopt nooit, zelfs niet als je meester faalt

En hij nam je mee in zijn vliegtuig
die hij zonder handen vloog
en je vloog over de repen van regen
die de mensenzeeën verdreef van de standjes
Dan doofde hij de lichten in een eenzame laan
waar een aap met engelenklieren
de finale zweem van pijn uitgomde
met de muziek van elastiekjes

En nu hoor ik de meester zingen
Je knielt om voor hem klaar te komen
Zijn lichaam is een gouden snoer
dat uit je lichaam hangt
Zijn lichaam is een gouden snoer
mijn lichaam is verdoofd
Nu hoor je de meester zingen
je hemd is compleet in de war

En zul je knielen naast zijn bed
dat we al zolang geleden polijstten
voor je meester in de plaats koos
om een bed van sneeuw te maken
Je ogen staan wild en je knokels zijn rood
En je spreekt veel te laag
Nee, ik kan niet uitmaken wat je meester zei
voor hij je deed verdwijnen

En ik denk dat je het veel te hard speelt
voor een vrouw die op de maan is geweest
Ik heb hier al te lang bij het venster gelegen
Je raakt een lege kamer wel gewoon
En je liefde is wat stof in de broekomslag van een man
Die trippelt op de maten van een melodie
En je dijen zijn een ruïne en je wilt te veel
– laat ik zeggen – dat je te vroeg terug kwam
Ik hield perfect van de meester
Ik leerde hem alles wat hij wist
Hij verhongerde in een diep raadsel
zoals iemand die zeker is van wat waar is
En ik stuurde hem naar jou met mijn waarborg
dat ik hem iets nieuws zou leren
En ik leerde hem hoe je naar mij zou verlangen
ongeacht wat hij zei, ongeacht wat jij doet

Ik denk dat je de meester hoorde zingen
terwijl ik ziek in bed lig
Ik denk dat hij je alles vertelde
dat ik opgesloten was in mijn hoofd
Je meester nam je mee op reis
(dat is alvast wat je zei)
En kom je nu terug om de gevangene
wijn en brood te brengen?

Leonard Cohen, “Songs of Leonard Cohen”
Vertaling: Dirk Rommens, 11/2/2021

Leonard Cohen leeft verder

Leonard Cohen kondigde in ‘You want it darker’ zijn eigen nakende dood aan, en toch was het deze morgen schrikken bij het horen van zijn definitieve eindsong. Hij was voor mij als een tweede vader, een hechte vriend, een held, een inspirator, een kunstenaar eerste klas!

Cohens optreden in Brugge was voor mij de ultieme artistieke ervaring. We stonden op een bijna armlengte verwijderd van hem te luisteren naar deze zo wondere man. De tweede keer met zijn live-optreden in Gent was dan ook te afstandelijk, en met een stel kakelende Nederlanders achter ons, blijft dit slechts een stipje in mijn geheugen, een scherm ver verwijderd van mezelf.

Ik herinner me de allereerste keer dat ik Cohen hoorde, in mijn geboortedorp Moen. Ik zie de straat nog voor mij, met luidsprekers waaruit de zware stem van Cohen weergalmde. Vanaf die jeugdige tijd ben ik fan geworden van deze Canadees. Nu ik 67 ben, noem ik mij geen fan maar een trouwe verre vriend die nu rouwt om zijn heengaan.

Door het jarenlang vertalen van zijn gedichten en songs en het beluisteren van al zijn liedjes is de mens Cohen binnengeslopen in mijn ziel.  De leefwereld van Cohen is zo rijk aan gedachten en beelden en klanken dat je nederig moet toegeven dat je nog niet aan zijn enkels reikt.

Leonard Cohen

Wat ik nooit had durven dromen, is gebeurd! Leonard Cohen is bij ons thuis op bezoek geweest! Hij was vriendelijk, maar ook wat gereserveerd. Maar wat me opviel: hij had zijn shorts aan! Zijn behaarde benen waren spierwit, wat ik ook begreep: ik had hem immers altijd in een net pak gezien, in Brugge en in Gent. En als boeddhist droeg hij lange kleren. Heb ik gezien in een documentaire.

Vroeg ik: “Zal ik een van je platen opzetten?”
Cohen: “Nee, alstublieft, ik kan mezelf niet aanhoren…”
Dus heb ik de plaat netjes opgeborgen. Tot ik vroeg of hij zijn handtekening wilde zetten. Dat deed hij gewillig. Ik reikte hem een balpen aan, maar het was al gebeurd voor ik het goed besefte.
Mijn moeder vroeg of hij iets wilde drinken. “Fruitsap, graag,” zei hij nadrukkelijk. Ik stormde de kelder in, maar zag dat in de halflege fles een laagje schimmel stond. Kunnen we toch niet serveren, dacht ik. Een glaasje water was ook oké.

Ik vroeg me af of hij onlangs Nederlands had gestudeerd, aangezien onze conversatie in onze taal gebeurde. Kon zijn, natuurlijk, aangezien hij hier zoveel keer in Gent optrad.

Ik vroeg me af of dit wel een bezoek was dat ik me zou beklagen, omdat een vedette ontmoeten toch vaak tegenvalt. Bij die gedachte werd ik wakker. Ontgoocheld dat dit een droom was. Toch blij dat ik in zijn gezelschap mocht vertoeven. En dat mijn al lang overleden moeder ook een bijrol had gekregen. Knappe regisseur, bedankt voor deze ervaring.