Wat ‘r met het hart gebeurt

Ik werkte altijd standvastig

Maar ‘k noemde het nooit kunst

Ik beheerste mijn depressie

Met Jezus woord en Marx’ tekst

‘k Mislukte de prille gloed

Toch klaar de dovende vonk

Vertel ‘t de jonge Messias

Wat ‘r met het hart gebeurt

Er is ‘n mist van zomerzoenen

Waar ik dubbel parkeerde

Vijandigheid bleek gemeen

Met de vrouwen aan de macht

Het was noppes, ‘t was een gedoe

Maar ‘t liet een lelijk teken

Dus ik kom weer op bezoek om

Wat ‘r met het hart gebeurt

Ik verkocht heilige prullen

Ik was nogal spits gekleed

Had een poesje in de keuken

En een panter in de tuin

In de cel met de begaafden

Was ‘k maat met de bewaker

Dus was ik nooit getuige van

Wat ‘r met het hart gebeurt

‘k Had het moeten zien komen

Zeg maar dat ik de kaart schreef

Alleen haar te zien was kommer

‘t Was van meet af aan veel kwel

We speelden ‘t perfecte koppel

Maar ik hield nooit van mijn deel

Het is niet mooi, ’t is ook niet fijn

Wat ‘r met het hart gebeurt

De eng’len hebben nu een viool

En de duivel bespeelt ‘n harp

Elke ziel is als een witvis

Elke geest is als een haai

Ik opende elk venster

Maar het huis, het huis is zwart

Zeg gerust Oom, hou ‘t simpel om

Wat ‘r met het hart gebeurt

Ik werkte altijd standvastig

Maar ‘k noemde het nooit kunst

Slaven waren er al eerst

Zangers geketend, verbrand

D’ ark van gerechtigheid was krom

De gekwetsten klaar voor ‘n mars

‘k Verloor mijn werk behoedend

Wat ‘r met het hart gebeurt

‘k Studeerde met die schooier

Hij was vies en getekend

Door de klauwen van veel vrouwen

Hij faalde te negeren

Geen fabel hier en geen les

Geen zingende weidespreeuw

Slechts ‘n vieze schooierzegen om

Wat ‘r met het hart gebeurt

Ik werkte altijd standvastig

Maar ‘k noemde het nooit kunst

‘k Kon wel tillen, maar nooit iets zwaars

Verloor haast mijn vakbondskaart

Ik kon overweg met ‘n geweer

Mijn vaders .303

We vochten voor iets finaals

Niet voor ‘t recht akkoord te gaan

‘k Mislukte de prille gloed

Toch klaar de dovende vonk

Vertel ‘t de jonge Messias

Wat ‘r met het hart gebeurt

24 juni 2016

Gedicht uit ‘The Flame’, Leonard Cohen – mijn vertaling

Suzanne – Leonard Cohen

Suzan neemt je mee
naar haar plekje bij de stroom
je hoort de boten varen
je kunt naast haar overnachten
En je weet dat ze half gek is
maar daarom wil je bij haar zijn
en je krijgt thee en appelsientjes
die van ‘t verre China zijn
En als je haar wil vertellen
dat je haar niet lief kunt hebben
krijgt ze jou op haar golven
en de stroom geeft jou het antwoord
dat je al altijd haar liefde was
En je wil wel met haar reizen
je wil zelfs blind’lings mee
en je krijgt alle vertrouwen
want je raakte haar volmaaktheid
met je geest


En Jezus was een zeeman
toen hij wandelde op ‘t water
was hij een lange tijd aan ‘t kijken
vanuit zijn lege houten toren
en als hij het zeker was
alleen ‘n drenkeling hem zag
zei hij Allen zullen zeelui zijn
tot de zee hen bevrijdt
maar hijzelf was gebroken
lang voor de hemel openging
verlaten, haast menselijk
zonk hij onder je wijsheid als een steen
En je wil wel met haar reizen
je wil zelfs blind’lings mee
en je krijgt alle vertrouwen
want je raakte haar volmaaktheid
met je geest


Nu neemt Suzan je hand
en ze leidt je naar de stroom
in lompen gehuld met veren
gekregen van ‘t Leger des Heils
En de zon valt neer als honing
op de dame van de haven
Ze toont waar je kijken moet
tussen het vuilnis en de bloemen
Er zijn helden in het zeewier
er zijn kind’ren in de morgen
ze neigen naar de liefde
ze zullen ‘t altijd blijven doen
terwijl Suzan de spiegel houdt
En je wil wel met haar reizen
je wil zelfs blind’lings mee
en je krijgt alle vertrouwen
want je raakte haar volmaaktheid
met je geest

Songs of Leonard Cohen, 1967

Vertaling: Dirk Rommens – herwerkte versie 10 april 2021

“De toekomst” van Leonard Cohen

De vertaling van de laatste cd/lp uit Stranger Songs van Leonard Cohen staat online.

Een plaat (1992) waarin de zanger-dichter de onheilsprofeet werd. (“Democracy, een inventaris van de vele littekens die Reagan en Bush de Amerikaanse samenleving hebben toegebracht…” (Knack, Collector’s Edition, 11-1-2017)

En dan moest ‘den Donald’ nog komen om het land te verzieken…
En inderdaad, het kon achteraf gezien altijd nog erger, zoals LC het bezong…

Maar er is weer hoop… voor de democratie, Amerika en de wereld!

o

c

r

a

t

i

e


“De toekomst”, Leonard Cohen

Democratie – Leonard Cohen

Het komt er door een gat in de lucht,

Van nachten in ‘t Tiananmen Plein,

Het komt uit het gevoel

dat het niet gebeurd is

of ‘t is waar maar het is niet echt daar.

Van oorlog tegen wanorde,

van sirenes dag en nacht;

van het vuur van daklozen,

van as van wie homo was:

Democratie komt eraan in de U.S.A.

Het komt er door een barst in de muur,

op een visionaire vloed van alcohol;

van het weifelend relaas

van het Sermoen op de Berg

waarbij ik ontken alles echt te verstaan.

Het ontstaat uit de stilte

op het dok van de baai,

van het stoutmoedig, gehavend

hart van Chevrolet:

Democratie komt eraan in de U.S.A.

Het komt er van het verdriet in de straat,

de heilige plekken van wit en zwart;

van het moordzuchtige gehaat

dat ontstaat in elke keuken

wat bepaalt wie bedient en wie er eet.

Van de bron die teleurstelt

met de vrouwen in gebed

voor de gunst van G-d in deze woestijn

en de woestijn verweg:

Democratie komt eraan in de U.S.A.

Vaar door, vaar door

o machtig Schip van Staat!  

Naar de Kust van Nood

langs de Hebzucht Poort

door de vlaag van Haat,

Vaar door, Vaar door

Het komt eerst aan in Amerika,

de wieg van het beste en het slechtste.

Alhier kwam het bereik

en de kracht om te verand’ren

en hier hebben ze de geestelijke dorst.

Hier gaan veel gezinnen uiteen

en de eenzamen zeggen

dat het hart open moet zijn

op een gedegen manier:

Democratie komt eraan in de U.S.A.

Het komt van de vrouwen en de mannen.

O schatje, we gaan weer echt wat vrijen.

We beleven het zo diep

dat de rivier vol tranen liep,

en de berg in extase riep: Amen!

Het komt als ‘n getijdegolf

onder de maanlichtpracht,

vorstelijk, mysterieus,

in amoereuze kracht:

Democratie komt eraan in de U.S.A.

Vaar door, vaar door

o machtig Schip van Staat!  

Naar de Kust van Nood

langs de Hebzucht Poort

door de vlaag van Haat,

Vaar door, Vaar door

‘k Ben sentimenteel, dat ben ik nu eenmaal:

Ik hou van de streek maar verfoei het zicht.

En ik ben noch links noch rechts

Ik blijf rustig thuis vannacht,

verloren in dat uitzichtloze scherm.

Maar ‘k ben koppig als die vuilniszak

die door Tijd niet vergaat,

ik ben troep maar ik hou rechtop

dit kleine wild boeket:

Democratie komt eraan in de U.S.A.


“Democracy” van Leonard Cohen uit “The Future”, 1992

Vertaling: Dirk Rommens, 2021

Geen middeltje voor liefde

Ik hield al heel heel lang van jou.

Die liefde is heel diep.

Hoe het verkeerd liep weet ik echt niet.

Wat ik voel verandert helemaal niet.

En ik geloof ook niet dat tijd geneest

die wonde die er is geweest  — 

Een middeltje, een middeltje

bestaat er toch niet voor .

Ik hunker naar jou, schatje.

Ik kan niet doen alsof

Ik wil je naaktheid zien

in je lichaam en je ziel.

Je bent er steeds voor mij als een niet te stillen gewoonte — 

Een middeltje, een middeltje

bestaat er toch niet voor .

En de raketten klimmen door het zwerk,

de bijbel ligt helemaal open,

de dokters werken dag en nacht

maar zo’n middeltje voor liefde komt er niet — 

zo’n drank of drug ook niet — 

niets is puur genoeg voor

een middel tegen liefde. 

Ik zie je in de metro

en ik zie je op de bus.

En ik zie je naast me liggen

en ik zie hoe je wakker wordt.

Ik zie je hand, ik zie je haar,

je armband en je kam.

En ik roep naar jou, ik roep naar jou,

maar ik roep niet stil genoeg — 

Een middeltje, een middeltje

bestaat er toch niet voor .

Ik ging naar deze lege kerk — 

een and’re plaats ken ik niet — 

toen de zachtste stem die ’k ooit hoorde kwam

fluisterend tot mijn ziel

Ik behoef geen vergiffenis

omdat ik van je hou.

t Is zwart op wit gedrukt,

geschreven in het bloed.

Ik hoorde zelfs de eng’len

verklaren uit den Hoge —

Een middeltje, een middeltje

bestaat er toch niet voor .

“Ain’t no cure for love” van Leonard Cohen uit “I’m your man”, 1988

Vertaling: Dirk Rommens, 2021

Eerst komt Brussel

Noot vooraf: In 1988 schreef Leonard Cohen “First we take Manhattan”. Ik hou het bescheiden in de hertaling dichter bij huis… Toch wel een wrange tekst in het licht van wat er bij ons allemaal (verschrikkelijks) gebeurde…

Hun oordeel werd een straf van jaren nietsdoen

want ‘k gooide het systeem echt overhoop.

Ik kom eraan, ik geef ze hun verdiende loon.

Eerst komt Brussel, Luik volgt ook nog wel.

De hemel gaf een teken dat me leidde.

Een moedervlek: een signaal voor mijn bestaan.

De schoonheid van de wapens aan mijn zijde.

Eerst komt Brussel, Luik volgt ook nog wel.

Bij jou te zijn, is wat ik wil, mijn schatje.

Je lichaam en je geest en je jurk, daar hou ik van.

Maar je ziet die lijn die door de halte scheert?

Ik zei  je toch, dat ik er één was, één van hen.

Je hield van mij als een sukkel,

maar nu is het je zorg dat ik misschien wél win.

Je weet me zo te stoppen,

maar je hebt geen greintje tucht.

Vele nachten bad ik wel hierom,

om echt van start te gaan.

Eerst komt Brussel, Luik volgt ook nog wel.

Ik hou niet van je hippe zaak, beste man.

Ik hou niet van de drugs voor jouw dieet.

Ik haat het wat mijn zuster overkwam.

Eerst komt Brussel, Luik volgt ook nog wel.

Bij jou te zijn, is wat ik wil, mijn schatje.

Je lichaam en je geest en je jurk, daar hou ik van.

Maar je ziet die lijn die door de halte scheert?

Ik zei  je toch, dat ik er één was, één van hen.

En ik dank je voor de post die ik van je kreeg:

het aapje en de triplex altviool.

Ik oefende elke nacht en sta paraat.

Eerst komt Brussel, Luik volgt ook nog wel.

Herinner je? Mijn leven was alleen muziek.

Herinner je? Ik was je groentenman.

‘t is Vaderdag, en wij allen zijn gewond.

Eerst komt Brussel, Luik volgt ook nog wel.

“First we take Manhattan” uit “I’m your man” (1988) van Leonard Cohen

Hertaling: Dirk Rommens

Hallelujah

Ik wist van een geheim akkoord
dat David speelde voor de Here Zijn woord
maar muziek is niet echt je ding, is ‘t niet ?
Zo gaat het dus: eerst vier, dan vijf
in mineur laag, in major hoog;
de koning componeerde Hallelujah!


Je geloofde sterk maar je zocht bewijs.
Haar bad op ‘t dak bracht je van de wijs
haar schoonheid of het maanlicht overviel je.
Ze bond je aan een keukenstoel
ze brak je troon, knipte je haar,
en uit je mond wrong ze ‘t Hallelujah!


Je zei dat ik de Naam misbruik;
Maar ‘t is niet de naam die ik gebruik.
Maar als het zo was, wel, ‘t zijn toch je zaken niet?
Er is een zucht van licht in ieder woord;
Maar geen zorg om wat je hebt gehoord,
het vrome, of het slome Hallelujah!


Ik deed mijn best, het was niet veel.
Ik voelde niks, tasten werd mij aangeleerd.
Ik zei de waarheid, hield je niet voor de gek.
En al ging het helemaal verkeerd
Ik sta voor de Meester van ‘t Lied
met niets meer op mijn tong dan Hallelujah!


(Bijkomende verzen)


Schat, ‘k ben hier al geweest.
Ik ken die plaats, de vloer het meest.
Ik woonde toen alleen voor ik jou kende.
Ik zag je vlag op de marmerboog,
maar liefde klinkt niet torenhoog
‘t is een koud en een gebroken Hallelujah!


Er was een tijd toen je me liet verstaan
wat er echt in je omging onderaan
maar nu toon je het niet meer aan mij, nietwaar?
Ik weet nog als ik diep in je dook,
en de heilige duif bewoog toen ook,
en elke ademtocht was ons Halleluja!


Misschien is er een God daarboven
maar over liefde wilde ik wel geloven
hoe je op iemand schiet die net voor je was.
En een klacht hoor je niet vannacht,
en het is geen pelgrim die het licht wel zag —
‘t is een koude en een slome Hallelujah!

Leonard Cohen, “Various Positions” 1984

Vertaling: Dirk Rommens

Zie ook “Gevarieerde toestanden

Dans me naar het liefdeseind


Dans me naar je schoonheid
met een vurige viool
Dans me doorheen je angsten
tot ik veilig ben beland
Til me als een olijftak
en word mijn lievelingsduif
Dans me naar het liefdeseind


Laat me je schoonheid zien
als de getuigen verdwenen zijn
Laat me je beweging voelen
zoals dat gebeurt in Babylon
Toon me langzaam aan waar ik enkel
de grenzen nog van ken
Dans me naar het liefdeseind


Dans me nu naar de bruiloft
dans me steeds maar door
Dans me intens en teder en
dans me eindeloos lang
We zijn beiden beneden onze liefde
we zijn er beiden bovenop
Dans me naar het liefdeseind

Dans me naar de kinderen
zij die willen geboren worden
Dans me door de gordijnen
die onze kussen deden vergaan
Zet een tent op als schuiloord
hoewel elke draad is losgerukt
Dans me naar het liefdeseind


Dans me naar je schoonheid
met een vurige viool
Dans me doorheen je angsten
tot ik veilig ben beland
Raak me met je naakte hand
met je handschoen raak me aan
Dans me naar het liefdeseind

Leonard Cohen, 1984 “Dance me to the end of love”

Vertaling: Dirk Rommens